11. Peetje is in Afrika.

Er is weer eens geen stroom. Die valt elke keer uit als het een beetje waait.Peetje is twee dagen in de weer geweest om een fotootje op haar computer te krijgen. Geen stroom, geen computer, geen helemaal niks eigenlijk. En als het gebeurt als de zon onder is valt er weinig anders te doen dan op je bedje te gaan liggen en slapen. Rusten is een beter woord, voor echt slapen is het te warm. En Petra heeft geen tijd om te schrijven zegt ze. Dus doe ik dat maar voorlopig, hoewel het een heel lastige opgave is. Petra vertelt zo veel en in zo'n tempo dat ik er geen aantekeningen meer bij kan maken. En moet dus grotendeels op mijn geheugen vertrouwen. Met mijn leeftijd is dat een gevaarlijke opgave dus. Als ik een stuk heb geschreven, lees ik het even terug en kom er dan achter dat ik de helft vergeten ben op te schrijven.. maar het is ook zoveel wat Petra meemaakt, dat het bijna onmogelijk is om dat samen te vatten. Petra heeft een oud hondehok gevonden. En daar zit hout aan. Ik weet dat Peetjes vingers dan gaan jeuken.Hier heeft ze in het verleden van een berg sloophout waar niet overheen te kijken viel een kast bekleed, en nog een kast bekleed en een tv tafel mee vertimmerd. En het is dat het hout op was, anders had ze de muren er ook mee betimmerd. En er was geen stukje hout hetzelfde. noch van vorm noch van kleur. Gewapend met een elektrische schroevedraaier en een doos vol zelftappertjes werden de planken, nadat die eerst met een decoupeerzaag aan flarden waren geholpen, vakkundig, in ieder geval kundig, op een andere kast geschroefd. Kleurrijk was het in ieder geval.Een stukje wand in de tuin dat de vuilniscontainers afschermt is ook een creatie van haar: allemaal zelf getimmerd!
Peet zou Peet niet zijn als ze van een oud hondehok de waarde niet zou inzien. Ze heeft het hok gesloopt, de spijkers er uitgetrokken en rechtgeslagen (er zijn in Ghana niet zoveel schroeven als zij nodig zou hebben...) Petra had het plan opgevat een tafel te gaan maken. Als ze hier zoiets doet klinkt er om de vijf minuten: Fraahank hoe moet..... Fraahank waar.... En de goden zijn geloofd en geprezen: ik ben niet in Ghana! Maar dat mag de pret voor Petra natuurlijk niet drukken, want binnen de kortste keren had ze vier mannen gecharterd om te helpen. Carpenters (timmermannen) wel te verstaan: échte... Ghanezen willen graag dienstbaar zijn en Petra maakt daar driftig gebruik van. Met vier man hulp en met geleende zaag, hamer en koevoet moet de tafel toch vorm kunnen krijgen. En zo is het ook: Peetje heeft een heuse tafel in elkaar geflanst, die nu de binnenplaats siert en waar al meteen dankbaar gebruik van wordt gemaakt. Hulde Peet!! Petra is nu de held van het dorp: een echte carpenter! Eerste Paasdag heeft Peetje alleen in de bieb gewerkt. Zalig vond ze dat. Op mijn vraag wat die Ghaneesjes dan doen antwoordt ze; die doen dus helemaal niks, Niks, nothing, helemaal niets!!!! En eerlijk is eerlijk: met deze hitte kun je ook helemaal niets. Rustig afwachten tot de ergste hitte weer een beetje draaglijk wordt. Maar iedereen die Peet kent weet dat die geen minuut kan stilzitten. Dus hitte of niet: Peet gaat door! De Ghaneesjes snappen er niks van. Maar dan ook echt niks. Twee compounds verder woont een andere vrijwilliger, volgens Peetje een jong Nederlands grietje. Die gaf Petra de raad om plastic zakjes in de buurt te houden bij het plas-emmertje. Mocht je onverhoopt aan de diaree raken dan is zo'n zak in de emmer erg handig. (Hier in Nederland verkopen ze van die zakken die je in de wc van een boot kunt hangen, sinds de wetgever verbiedt om op open water te lozen. Daar zit een soort luierstof in de bodem verwerkt om vocht te binden. Die zakken zijn luchtdicht af te sluiten. Zou idee zijn voor daar, ware het niet dat 20 van die zakjes hier ook 20 euro kosten, voor Ghana niet te betalen dus).
Petra is met een van de meisjes naar de markt geweest. In ghana is het heel gewoon dat een man twee vrouwen heeft, zegt Peet en dus is het ook heel gewoon dat kinderen 2 moeders hebben. Het leuke is dat als je iets voor de moeder van een van de meisjes wil kopen, je dat dus ook voor de tweede moeder moet doen...... Peetje wilde graag stuk stof geven om kleding van te maken, en je raadt het al: ze moest dus 2 stukken stof kopen. En stof is voor Ghanese begrippen best duur: Petra betaalde 40 cedies wat omgerekend een kleine 12 euro is. Maar, zegt Petra, de dankbaarheid van die mensen is overweldigend. God bless you wordt er herhaaldelijk tegen haar gezegd. Ze wordt er zelf een beetje verlegen van. Peetje maakt zoveel mee, dat ze tijdens het vertellen af en toe de draad kwijt raakt. Ik weet écht niet meer wat ik allemaal gedaan heb, mijmert ze. Echt niet. Ohw ja... zegt ze: Ik heb een uur gelopen voor de geboorte van een baby. We zaten daar met zeker twintig vrouwen in een hutje, allemaal gekleed in alle kleuren van de regenboog. De moeder daarentegen was gekleed in het wit en had de baby vast. Petra raakt helemaal vertederd: zó leuk, zegt ze. Maar bij een feest hoort ook eten natuurlijk. Petra moet daar dan ook gewoon mee-eten. En het lokale voedsel was niet helemaal Petra's favoriete voedsel: Tezet.Het was heel erg vet. zegt ze, en ik moest alles in het werk stellen om het niet spontaan uit te spugen. Er zat geen vlees in het eten, alleen vet. Vet en nog eens vet, met harde stukken er in. Vreselijk, zegt ze.Ze heft het in kleine stukjes gebeten en laten vallen. Na het eten moest natuurlijk iedereen op de foto!!
Na het feest heeft Fuseini (dat is de manager van de bieb) haar met zijn brommertje opgehaald en weer veilig thuisgebracht. Mijn oor is nat van het telefoongesprek: Peetje zegt dat ze nu gaat eten: en dat is stukken lekkerder dan op dat feestje, verzekert ze me. Ik wens haar smakelijk eten en we verbreken de verbinding.
Halloow?? Hálloow??!! Peetjes stem klinkt wat vreemd vandaag. Hoe is tie? roep ik in de smart. Wagg evve ik doeh tlig uidt, hoor ik haar mompelen.Beeszzte. Ik vraag bezorgd of ze misschien beetje ziek is? Nope, antwoordt ze, ik heb glaassie wijn op. Met andere vrijwilligster hier zitten kletsen en glassie wijn genuttigd. Ohw, zeg ik gerustgesteld, vandaar!!Peet snapt deze laatste zin niet, en ik praat er ook maar snel overheen. We hebben lekker zitten keuvelen, zegt Petra, en het was heel erg gezellig. Maar als je hier één glas wijn drinkt voel je die meteen in je lijf zitten. Dat komt waarschijnlijk door de warmte. Onwaarschijnlijk hoe snel je hier de alcohol voelt, zegt ze.
Ik heb ruzie gehad, zegt ze verbeten. Met een andere vrijwilligster. Ik zeg: ruzie??? Jij??? dat kan niet. Wie kan er nou met JOU ruzie krijgen...... En nog wel in Ghana.....
Nou, zegt Petra, ik had reden genoeg om boos te worden, en écht boos nu hé! En je weet hoe boos ik kan worden! Ik doe alsof ik dat voor de eerste keer in mijn leven hoor en zeg dat ik daar géén idee van heb...... Nou, zegt Peet, er was hier een vrijwilligster die in een zakkie gepoept had. Op zich helemaal niks mis mee, ware het niet dat zij dat zakkie poep voor de deur van MIJN compound had gedropt. Voor de deur van MIJN gastgezin. En die weten niet beter dat die andere vrijwilligster mijn FRIEND is..... Nou niet meer dus hé. Dit is dus in dit land not done. Nu niet en nooit niet. Ze worden hier al helemaal boos als je je linkerhand ergens voor gebruikt. En dan zet die griet een zak met een verse drol voor de deur. Dat kan dus écht niet. Hier lopen ongelooflijk veel kinderen rond en die maken dan zo'n zak open, met alle gevolgen die dat kan hebben: ziek worden dus! Ik werd dus ongelooflijk kwaad, zegt Peet, en ik heb die juf er meteen op aangesproken. Die wilde het dus niet opruimen en ook geen excuses maken aan die familie, die inmiddels die zak had gevonden. Er werd gelijk schande van gesproken natuurlijk, en IK voelde me daar ook bij aangesproken! Uiteindelijk heb ik die zak opgeruimd, en iedereen er van proberen te overtuigen dat dit echt niet mijn idee was en op alle mogelijke manieren mijn excuses aan de familie gemaakt. Vervolgens heb ik die vrijwilligster toch wel de levieten gelezen en gedwongen bijna om haar excuses aan die familie te maken. Uiteindelijk heeft ze dat dan ook gedaan. maar niet aan mij.... Het zij zo, maar dit vind ik dus geen fijne dingen om mee te maken. Gelukkig is hier met excuses maken gelijk alles vergeven. Maar toch... Peetje is gaande weg weer boos aan het worden over dit issue, aan de telefoon, en ik probeer haar toch er van te overtuigen dat ik daar niet veel aan kan doen.... Gelijk schakelt ze: Er was weer eens geen vrijwilliger in de bieb, zegt ze. En ik help daar alleen maar uit, het is een vrijwilligersjob binnen het vrijwilligerproject, als je begrijpt wat ik bedoel. Ja, zeg ik, dat snap ik helemaal: je bent dus een vrijwillige vrijwillliger en daarnaast nog eens een vrijwilliger. Precies, zegt ze. (wij voelen elkaar perfect aan!). Ik help daar uit, zegt ze, maar het is niet mijn project. En er komen tussen de middag daar 40 tot 70 kinderen! En dat kan ik niet aan! Het is natuurlijk ontzettend leuk om met die kindertjes te zingen, te knippen en plakken en leuke dingen te doen, maar het zijn er teveel!!!! roept ze. Het gesprek hapert af en toe, en ik vraag wat er aan de hand is: er zit er een op mijn rug te krabben kirt Peet.... Ik moet er mee lachen!
Peet heeft haar eigen (zwarte) ruggekrabbertje...... Ik heb gevraagd waarom er zoveel kinderen komen en hoe ze dat v'o'or mij hebben geregeld, zegt Petra. Voor dat ik er was kwamen er 60 kinderen en nu ik er ben wel 90! Oeps, zeg Peetje, ik trek ze aan dus!!! Ik trek ze aan!!!! Ik heb nu de namen opgeschreven van iedereen en de helft mag er in en morgen de andere helft..... Ik zeg lachend: Petra: dat meen je toch niet!!! Denk je nou echt dat je 70 namen kunt onthouden, en dat snappen die kindertjes binnen 2 dagen ook!!! en dan heb je er weer 70 binnen, en ze heten dan allemaal hetzelfde hahahahahahahaah, zeg ik. Ja, beaamt Peet, dat had ik ook al bedacht..... Daar heb ik dus effe geen oplossing voor. Moet ik over nadenken. Veel sterkte, wens ik haar toe... (klap eens in je handjes, zing ik in gedachten.... gevolgd door: een twee drie vier hoedje van... hoedje van....)
In het kader van integreren heeft Peetje voor de hele familie de was gedaan: das wel andere koek, zegt ze. Was doen hier is afschuwelijk!!! Twee uur bezig geweest met die (piep)-was. Ik zeg droog: heb vandaag ook de was gedaan: zit nu in de droger.....
het is heel even stil aan de ander kant..... Dan noemt ze me weer even bij mijn koosnaampje: drie letters slechts..... Maar: het is niet waar: ik heb me voorgenomen om gedurende Peets afwezigheid de wasdroger NIET te gebruiken. Dat kl*te-herrie-ding staat hier altijd aan als Peet er is, en ik WEIGER dat..... Dus heb ik de was op het rekje gehangen en buiten gezet. Als nu iemand zou vragen: waar liggen de handdoeken, is mijn antwoord: die STAAN op de badkamer..... Iemand moet ergens de tol betalen, zei ooit iemand (ik weet niet meer wie!). Het zij zo.
Peetje vertelt verder dat ze voor 14 man eten gekookt heeft..... oehwwww, dat vind ik spannend........ (heb nu binnenpretjes!!!) Yup, zegt ze: 5 pakken macaroni met tomatensaus. En ze zeiden allemaal dat het lekker was en alles was op..... Maar, relativeert ze meteen, voordat ik ook maar één vraag kan stellen: maar ze zeggen hier altijd dat het goed en lekker is...... hahahahahahahaha Goed gedaan Peetje!!!!
Peetje gaat over een week een uitstapje maken met Fuseini als chaperone naar een safari park. Ik vind het uitstekend dat ze een lokale bekende meeneemt: hij spreekt de taal, hij kent de gewoontes en dat is natuurlijk geen garantie voor succes maar het is voor mij op 5000 km afstand toch wel geruststellend dat ze iemand bij zich heeft!!
Het fluitje gaat.... en nog eens!!! Peet stuurt een sms!! Waarom weet ik niet, maar ik neem een spurt naar mijn smart die aan de andere kant van de kamer aan t infuus hangt. Op mijn weg daar naar toe struikel ik over een hond, die piepend zijn mand opzoekt (guuske) breek mijn nek over de hoek van de bank, die een paar weken geleden daar nog niet stond (Peet heeft de meubels verplaatst voor ze wegging) en blijf haken achter een sloophouten tafeltje, dat zo klein is dat ik het even over het hoofd zag...... Met een smak land ik in de hoek van de bank, net naast de smartphone. SKYPE staat er in kapitalen.
HOOOI denk ik: Peetje heeft de digitale snelweg ontdekt.... Skype. Dat is gratis bellen als je maar betaalt.... Want met dubbele beeldverbinding waarbij je elkaar ook kunt zien, vliegen de MB's je om de oren: een beetje abonnement is zó opgebruikt op deze manier. Ik heb geen idee hoe Peet haar internetverbinding heeft geregeld, maar ik wil haar enthousiasme vandaag niet killen. Skype maar meissie! Ik start mijn skype op: en ja hoor daar verschijnt Petra. Ze had om hulp gevraagd want haar kaartje van de fotocamera is vol. Camera is vol: HELP had ze gemaild. Ik heb gelijk teruggemaild dat ik daar dus vanaf hier geen oplossing voor kon bedenken.Een nieuwe kaart kopen? Maar waar? Ik opperde dat er in de kleine computer die ze mee heeft een reserve kaartje zit van 32 gigiabite. Die is goed voor zo'n 4000 foto's. Als ze die even er uit haalt in de camera stopt en vervolgens formatteert is de zaak voorlopig opgelost. En niet filmen Peetje!!! wat een seconde film is 30 beeldjes en dat vr'e'et geheugen zeg ik haar. Het uit de computer peuteren van de kaart en die in de camera zetten gaat goed. Mijn instructie om die kaart te formatteren gaat niet helemaal als gewenst. Knoppies.... Peet heeft iets met knoppies; (piep)-camera zegt ze..... Nee Peet, knoppies.... dat is het euvel die camera is prima. Jij kan niet overweg met knoppies..... Ohw, zegt Peet.... dan haal ik ff Fuseini er bij die weet er alles van.
Hier bekruipt me een (zoals de Duitsers zeggen) een unheimlich gevoel.... Fuseini....oei! Ik krijg ter plekke een aanval van intens medelijden. Medelijden met Fuseini: hij is mijn vervanger daar...... Fraahank, is nu Fuseieieieni..... En die arme man kan geen nee zeggen..... Ik zeg waar t op staat: zeg nee, zeg stop! en Peet weet waar de grenzen liggen...... Fuseini weet dit allemaal niet: hij is een vriendelijke, aardige, heel hardwerkende man en nu zonder dat ie het weet...... Ik zeg ff niks meer. OEI! Ja, met hoofdletters..... Maar Fuseini komt: op afroep, onmiddellijk (mijn vrees bevestigend....) en lost inderdaad e.e.a. heel snel op. Hij stopt het kaartje in zijn computer en formateert het: stopt het vervolgens in Peets (piep)-camera en voila: hij doet t..... meteen, zonder mankeren: ruim 4000 foto's ter beschikking Peet!!!
En: Fuseini ziet voor de eerste keer mijn dikke kop! hahahaha, hij is helemaal gebiologeerd door het beeld dat hij voor zich ziet. Laat um alles zien, roept Peetje op de achtergrond. Ik aarzel.... Moet ik iemand uit Ghana, die het voor Ghanese begrippen goed voor elkaar heeft, doodslaan met onze luxe???? Ik twijfel echt. Maar aan de andere kant: ik kan de wereld niet veranderen. Dingen zijn nu eenmaal als ze zijn: niet de minste Nederlander zei ooit op tv; 'Kan ik er wat aan doen dat ze zover van de kraan gaan wonen?' Ik worstel, maar maar heel eventjes. Het kan geen kwaad denk ik. Ik laat hem de honden zien: we hebben er drie, en de tuin met blommekes. Hij kijkt zijn ogen uit, zegt Peet. Hij snapt niet dat dit kan op zo'n afstand, live door ons huis naar de tuin lopen. Huseini zegt trots dat hij morgen zijn compound wil laten zien; en de douche..... Welkom in de moderne tijd......
Opnieuw de vraag: SKYPE? op mijn smart. yup: ik start op en zie daar Peetje
Helemaal zoals ze is: woest en ruig! hahahahahah. Petra heeft een nieuwe gele jurk aan? dat zie ik meteen! Leuk Peet! nieuwe jurk, roep ik in mijn computer en ik roep hard, want Ghana is ver weg....... Huh?? krijg ik als antwoord, bé je dur? Halloo??? Ja ik ben dur, roep ik. owh ja, nou zie ik je, schreeuwt Peetje terug. Ik ga ff naar buiten! zegt ze.... en ondertussen laat ze me haar hutje zien... Rieten dak (kost hier een kapitaal!) en lemen wanden. Rond dingetje met een bed en een kastje met water er op, een wekker, en verder kan ik niks onderscheiden want Peet zwaait met haar computer in het rond. Een zeeman in ruste zou er nog zeeziek van worden zo vliegt het beeld van links naar rechts.Even later is ze buiten: ik zie geen moer, roept ze!
Nee, muts, denk ik, dat kan ook niet in die volle zon. Ik roep: je moet in de schaduw gaan staan met dat ding. Inmiddels zie IK wel wat daar gebeurt en langzaam maar zeker wordt haar achtergrond donker..... kindertjes, gitzwart, mannekes, ook gitzwart, vrouwen ietsje minder zwart, maar dat komt door de kleuren die ze dragen. Opeens zie ik Peetje weer in beeld verschijnen. Heet hier, roept ze, heel heet. de achtergrond begint te deinen: alles komt in beweging. Ineens komt er de manager of de chief in beeld ik heb geen idee wie hij is: Hello, zegt hij, hello zeg ik terug: how are you? Fine, zegt hij..... het gesprek hapert en eindigt eigenlijk. Ik versta geen woord van wat hij zegt, en hij grijnst van oor tot oor.Dit is the chief roept Peet. Ik begroet hem en moet van Petra aaaj of zoiets zeggen. ik zeg dus braaf aaaaaj, haaaaaj, Ik weet niet wat 't betekent, maar in de donker vage vlek van mijn heel slechte verbinding verschijnt in eens een hele witte streep. Dat konden wel eens tanden zijn, gok ik. Ik grijns terug en zwaai: en jawel: de donkere vlek zwaait terug. Ik moet van Petra weer Naai (of zoiets) zeggen. De hele achtergrond begint zich er mee te bemoeien en ik weet nu niet meer wie wie is. Peet ook niet overigens. hahahahaha.
Ghana maakt kennis met de moderne tijd......
Uren later; sms op mijn smart..... :
mocht met de chief mee naar het chief paleis met mijn nieuwe ghanese jurk en hoofddoek ik moest knielen en 5 cedis geven ik kreeg 2 noten die ik moest doorgeven aan mijn chief traditie ik hoor er bij
weer uurtje later:
sms:
en nu hoor ik dat jurk te kort is je ziet knieen lachen drama hier

wordt vervolgd, Peetje is in Afrika.

groetjes
frank