23. Accra, de laatste dagen....
Door: Frank Stoker
Blijf op de hoogte en volg Petra
26 Juni 2014 | Ghana, Accra
Je mag daar dus in je neus peuteren, dat komt door het stof daar. Dat is heel normaal, net zoals het normaal is om te gapen zonder een hand voor je mond te houden. Peet steekt demonstratief een vinger in haar neus, om het statement kracht bij te zetten. Ik kijk haar eens meewarig aan en zeg er niks over.
En tuffen doen ze daar ook allemaal, gaat Peet verder; en hier grijp ik in: we zijn hier in Nederland Peetje, hier doen we dat niet. Ohw nee, zegt ze lachend..
Peetje vertelt het laatste gedeelte van haar ongelooflijke reis naar Afrika: de laatste twee dagen in Accra en de vlucht naar huis. En dit blog zou niet compleet zijn als dat er niet ook bij staat!
Ik had daar dus al afscheid genomen van de familie en ze allemaal bedankt. Ik vertelde dat in de Dutch way iedereen een knuffel en drie zoenen kreeg. Dus....dat ik ze allemaal een knuffel gaf, een hug en three kisses, en dat was dus écht niet normaal hier, dat kon ik dus écht niet maken. Er werd hard om gelachen! En vooruit, maar het mocht alleen bij de vrouwen, zei Fuseini: absoluut niet bij de mannen! Maar dus toch iedereen bedankt op mijn manier. Ik had twee appeltaarten besteld voor de hele familie, zoals ik in het vorige blog al zei. Dat hadden ze nog nooit gegeten en ze hadden dus ook geen idee wat het was. Dus ik zet die appeltaarten neer en ik dacht dat ze een mes ging halen om die taart in stukken te snijden. Maar wat doen ze: Net als met het eten, dat naar iemand wordt toegebracht als het klaar is, die eet dat dan vervolgens met zijn vingers op. Dus nu ook met de appeltaart: er begon iemand gewoon met zijn handen een stuk uit de taart te trekken!!! Uit mijn appeltaart, zegt Petra verontwaardigd. Maar ik dacht: laat gaan, laat gaan! Maar goed: iedereen kreeg wel een stuk, de een wat groter dan de ander, maar dat mag de pret niet drukken. Delicious, delicious, riepen ze in koor. Very sweet. En ze hebben de taarten tot de laatste kruimel opgegeten.
Daarna is iedereen gaan slapen, ik ook want ik moest de volgende dag om half vijf opstaan.
Het was de dag van vertrek en Fuseini was ook al zo vroeg op!
Hij had die nacht geen oog dichtgedaan omdat hij zou gaan vliegen. En hij was in alle vroegte al gaan bidden in the Mosk. En tot mijn verbazing was dus de hele familie op, en dat om half vijf 's morgens. Ze zijn normaal al erg vroeg, maar dit was toch vroeger dan gebruikelijk. Ze hadden de koffie nog voor me klaargezet: ze kennen inmiddels mijn ochtendritueel, lacht Petra. Rond kwart voor 6 kwam Sylvester met de taxichauffeur die ons naar het vliegveld zou brengen, maar ik was natuurlijk nog niet klaar. Ik mocht ruim de tijd nemen zeiden ze: dus ben ik iedereen nog een keer nagegaan om nog eens afscheid te nemen. Ik ben dus gaan knielen voor de moeders, met mijn hoofd omlaag, de ander kan je dan in totaliteit zien en dit is een vorm van respect, en ohhh zegt Petra, ze waren zo vereerd dat ik dat deed! Om hen te bedanken. En ik gaf hen dus drie kussen, wat ze daar dus niet doen. Op het laatst voor de chief: helemaal op mijn knieën, om hem te bedanken, heel veel dank. Ondertussen stond iedereen te janken, en ik ook natuurlijk. En toen kwam de chief nog helemaal naar me toe: en die nam mijn hand en heeft zeker een minuut of tien over mijn arm staan wrijven. En allerlei dingen in zijn eigen taal te zeggen en naar zijn hart wijzend. En dat was heel emotioneel allemaal, dus ik ging jankend de taxi in. En zij ook allemaal janken.
Met de taxi op weg naar het vliegveld: dat was meer dan een uur rijden. Op het vliegveld aangekomen heeft Sylvester voor me ingecheckt. Dat doen die begeleiders voor je daar. Ik wilde daar een foto van Fuseini maken. Maar dat mocht dus niet. En ik maakte er toch een van hem, en ik wilde graag dat Fuseini een foto van mij maakte met al die zwarte mensen op de achtergrond. No No, zei Fuseini: you must have permission! Dus ik moest eerst aan de personen naast me vragen of ze met me op de foto mochten. Dus ik vragen mag ik een foto maken: en ja natuurlijk dat mocht: ze hadden geen bezwaar. Toen keek hij naar al die mensen achter me: en ik vroeg hem lachend; moet ik al die mensen om toestemming gaan vragen.... en ja, eigenlijk moest dat van hem. Dus toch: snap me, snap me: de Ghanese manier om te vragen of je een foto mag maken. Een foto maken is daar: to snap me. In het vliegtuig mocht ik geen foto maken, maar ik had daar een bewaker gevraagd of het toch mocht. Die ging dus breed voor me staan maakte een rondje door zijn arm en zei me: hurry up, hurry up! en ik heb dus een foto door zijn arm mogen maken.
Het vliegtuig was natuurlijk een hele ervaring voor Fuseini; hij mocht aan het raampje zitten: en het uitzicht was adembenemend natuurlijk: al die kleine huisjes en boven de wolken vliegen. Hij genoot er met volle teugen van. Hij vond het geweldig. Er waren ook zwarte wolken en hij wist niet wat dat was. Dat waren dus regenwolken. Maar die zag hij nu dus van bovenaf. Hij had al bedacht dat dit niet alleen zijn eerste maar ook wel eens de laatste keer vliegen in zijn leven zou kunnen zijn. Het was geweldig om te zien hoe hij genoot, zegt Petra enthousiast.
In Accra aangekomen namen we een taxi naar Kroko Bite. Ik was al ingestapt maar Fuseini was nog aan het onderhandelen over de prijs. Ze vroegen 75 cedies, en Fuseini: no no, dat ga ik niet betalen! Ik wil niet meer betalen dan 40 cedies: De vorige keer dat ik hier was, blufte hij met een stalen gezicht, betaalde ik ook maar 40 cedies! We hadden van Sylvester al gehoord dat de prijzen hier nogal afweken van die in Tamale. En de taxichauffeur ging daar niet mee akkoord en uiteindelijk werd de prijs overeengekomen: voor 55 cedies werden we gebracht. Het was een leuk huisje waar we afgezet werden. Er moest nog een legerbed worden opgezet; hij snapte daar helemaal niks van: een vouwbed.... dus dat heb ik toen maar voor hem in elkaar gesleuteld. Ik wilde gelijk de stad in, maar hij had dus niet geslapen en hij was helemaal kapot. Hij is dus op dat veldbed gaan liggen en sliep voordat zijn hoofd het kussen raakte. Fuseini heeft dus twee en een half uur geslapen. Ik ben al naar het strand gegaan en genoot daar met volle teugen van het strand: van de winkeltjes en de vissersboten. Het was maar een heel klein strandje met winkeltjes er langs.
In een van die winkeltjes ben ik binnengegaan en daar hadden ze beeldjes en dat soort dingen. Ik zag daar onder in een rek een heel klein beeldje staan. Helemaal onder het stof en er lagen schelpjes voor: je kon het bijna niet zien staan. En ik bukte me om dat er onder uit te peuteren maar werd dus gelijk teruggefloten door de verkoper. NO NO, ik mocht dat er dus niet aanraken! Ik mocht het wel van hem kopen: maar dan moest er eerst een heel ritueel aan voorafgaan. Het bleek dus dat het een voodoo beeldje was uit het dorp van zijn grootvader, of van zijn grootvader zelf, dat begreep ik niet helemaal. Maar ik mocht het wel van hem kopen, maar dan moest ik het op mijn blote voeten aannemen en tot die tijd mocht ik het niet aanraken.
Ik moest even nadenken: drie seconden later heb ik het toen toch maar gedaan. Hij pakte toen dat voodoo poppetje heel voorzichtig op, legde het op de grond op een paar blaadjes. Ik stond daar op mijn blote voeten. Hij pakte een fles met water dacht ik, en er zaten een soort kralenkettinkjes in. Hij dronk er van en gebaarde mij daar ook iets van te drinken. Hij dronk het om te laten zien dat het geen vergif was. Het was pure alcohol, zegt Peet, maar dat bracht dan geluk omdat die kettinkjes er in lagen. Als je daar iets van dronk bracht dat geluk. Nou hij legde van alles op de grond en sprak allerlei spreuken en rituele bewegingen. Het was een voodoo beeldje voor de donder en bliksem en als ik het mee naar huis zou nemen zou dit me de rest van mijn leven beschermen tegen het onweer en bliksem. Hij dronk weer iets uit die fles en spuugde dat over het beeldje heen. Hij drukte me het beeldje in mijn handen en ik moest hem in zijn taal nazeggen wat hij me voorzei! Het betekende ongeveer: Ik krijg je nu en ik wil dat je mij beschermt als ik weer thuis ben en dat je goed voor me zorgt. En toen moest ik met dat beeldje in mijn hand een half glas van die pure alcohol drinken van hem!! Ik was gelijk een beetje teut van dat borrelke: straf spul. Ik heb ook een ander prachtig beeld gekocht van hem, lacht Petra. Geweldig! Ik heb ook de namen van die beelden gekregen en het adres en nummer van de verkoper! En aan het beeldje is te zien dat het echt heel oud is: beslist geen namaak toeristen dingetje!
Ondertussen was Fuseini ook wakker geworden, ik was teruggegaan. Toen zijn we met tweeën naar het strand gelopen. Ik wilde gelijk gaan pootje baden en zo. Maar die knul zag de zee: hij bleef staan en zei Woooohww.....
En echt: hij is daar op zijn hurken gaan zitten en heeft twee uur lang alleen maar naar de zee zitten kijken. Hij deed helemaal niks; alleen maar staren naar dat water. En hij kon er maar niet over uit dat hij de overkant niet kon zien. Hij snapte het niet: ik heb hem uitgelegd dat ik het hem had laten zien in het aardrijkskunde boek, en dat hij dat thuis nog eens goed moest nakijken: er is echt een overkant! Maar hij geloofde er echt niets van. Hij heeft dus het thuisfront gebeld en de telefoon omhoog gehouden zodat ze in Tamale de zee konden horen!! Hij durfde het water niet in: hij vond de zee very angry: and not ending!
Hij had dus geen idee, zegt Petra. Zijn vader heeft hem opdracht gegeven om de zee mee naar huis te nemen: Hij heeft dus een fles gevuld met zeewater en die neemt hij mee voor zijn vader (the chief). Hij heeft ook gebeld toen we geland waren, om zijn vader te zeggen dat we goed waren aangekomen.
Daarna zijn we gaan eten: een barbecue en daar was het erg druk met allerlei vrijwilligers die het land zouden gaan verlaten en die nog een paar dagen vakantie hielden daar. Net als ik dus... Er waren allemaal shopjes en visserslui en zo: maar we zijn vroeg gaan slapen: we waren alle twee doodop.
's Morgens is het een ramp: hij heeft een uur nodig om ‘s morgens zijn rituelen uit te voeren: zich wassen en bidden en zo. En ik mocht hem dan dus niet storen: alleen als er een slang of een grote spin zou zijn. Dat was de avond er voor: hij heeft toen een hele grote spin weggehaald van de kamer. Hèlp, hèlp had ik geroepen: en hij kwam aangestormd om die spin weg te halen.
We zijn ‘s morgens naar het Fort of Hope gegaan. Dat is een slavenfort, rare naam voor een slavenfort!. We hadden toevallig een taxichauffeur die iemand net had weggebracht. Fuseini vroeg aan hem in het Engels hoeveel het was, want ze spreken daar allemaal een andere taal, maar wel allemaal Engels. Fuseini vroeg dus wat het moest gaan kosten om naar Fort Hope te gaan. 150 cedies zei die man, 150 cedies moest het kosten want het was 90 km heen en terug. No No, zei Fusieni, ik betaal geen 150, het is maar 15 km. Maar we reden ondertussen al. We betalen wel 80 zei ik tegen hem. Ik maakte de deur dus gedeeltelijk open en ik wilde uitstappen. Die chauffeur draaide gelijk bij: no, 100 is good. Een hele keet dus met die man. Geen goede prijs zei die man. Ik keek op de km teller wat de stand was. Hij moest er om lachen. Het was 810 de laatste cijfers. Ik wilde wel eens zien hoe ver het dan echt was. Want hij had gezegd dat het veel verder was dan 15 km. Ik betaal 1 cedi voor een kilometer zei ik. Nou die man ging er mee akkoord en we reden dus door naar fort Hope.
In dat Fort werd ik geroerd door wat zich daar allemaal heeft afgespeeld.Het was echt als in het boek :De negerhut van oom Tom. Dat was echt indrukwekkend allemaal. Die chauffeur, master Ben, bleef bij ons en is dus meegegaan het fort in. We werden er naar een kamertje gebracht 5 bij5 meter denk ik.: waar dus 50 man in opgesloten werden. In een bedompt klein kamertje. Er echt in gepropt werden om te wachten om naar boten gebracht te worden en als slaaf verkocht te worden. Er was iemand die rondleidde en die liet zien hoe de deuren op slot gedaan werden, en dat ze van bovenaf een beetje eten en drinken kregen. Ze kregen dus veel te weinig. De vrouwen en kinderen werden apart gehouden en die hadden iets meer ruimte, want die vrouwen moesten die kinderen in leven houden.
Het was heel indrukwekkend en beklemmend, zegt Peetje met verstikte stem.
Die forten zijn dus heel dik gebouwd op de rotsen met kanonnen om onderlinge ruzies te beslechten. Ze maakten dus onderling ook vet ruzie. Er was een weg gemaakt, en dan moesten ze onder het fort door een tunnel, mannen en vrouwen en kinderen gescheiden. En dat is gebouwd om honderden jaren mee te gaan. En dat was zo gemaakt dat die slaven écht niet konden ontsnappen. Er was een kamer die was vernoemd naar de chief van het dorp daar; die moest dus toestemming geven om die slaven daar te houden en door te voeren. Die gaf toestemming om slaven in het binnenland te vangen en daar naar toe te vervoeren. Ik ben er verbaasd over dat die Ghanezen zelf dus ook aan die slavernij meededen. Dat wist ik dus niet!
De taxichauffeur was met ons meegegaan en die nam mijn fototoestel en ging daar foto's maken. Ik durfde dat niet meer: had al teveel op mijn donder gekregen dat dat niet mocht. Alleen voor geld mocht ik foto's maken. Hij kon dus ongestoord zijn gang gaan, hij sprak de taal. Ik ben er wel blij mee: nu heb ik dus ook foto's van daar. Hij heeft ook foto's gemaakt van de vissers daar: ik was er blij mee! Het was geweldig die vissers daar. Ik heb schelpen gezien met levende dingen er in, en dat zag er eng uit. En vissen en netten, geweldig gewoon. Levende vissen die ze doormidden sneden: ik geloofde mijn ogen niet. En allemaal even vriendelijk en even aardig. Ze lieten me een hele grote schelp zien en wat daar in zat bewoog: aaarch, riep ik: its alive!! De vrouwen daar lagen in een deuk van mijn onbeholpen gedrag. Daar heb je weer zo'n idiote witte, moeten ze gedacht hebben. De taximan - Master Ben - bracht ons weer terug. Op de terugweg was de schelp leeg.
Ik keek dus op de km teller, en inderdaad was het niet dertig km, maar het was 90 km. Dus die goeie man had ons niet belazerd in het begin. En dus weer onderhandelen over de prijs. Wat zullen we je betalen, vroeg ik hem. 140 vroeg hij aarzelend. Hij was ergens verkeerd gereden, en ik zei lachend dat ik niet ging betalen voor de omweg die hij gemaakt had. Maar wat gaan we nu betalen.... Fuseini wat denk jij? De taxichauffeur 140???? Ik zei tegen Fuseini hij vroeg eerst 150, nu vraagt hij 140. Wat zullen we doen. We geven hem 150 cedies zei Fuseini. Die taxichauffeur helemaal verguld dat hij de prijs kreeg die hij in het begin had gevraagd en vooral omdat het er tien meer waren dan hij uiteindelijk wilde hebben. Feest voor die man. Later hebben we nog meer van zijn diensten gebruik gemaakt.
Terug in Kroko Bite is Fuseini zijn eigen weg gegaan en ik ben op een terrasje een koud biertje gaan drinken en heb zitten genieten van wat er allemaal om me heen gebeurde. Ik kwam daar een Nederlander tegen: Tobias, die zat er al 16 jaar, maar die wilde terug naar Nederland. Hij zat er met zijn vrouw en twee kinderen. Ze wilden terug voor de kinderen: het onderwijs was echt niet aan de maat vond hij. En het feit dat zijn kinderen op school werden geslagen was voor hem ook een reden om naar Nederland te vertrekken. Dus die waren van plan om na 16 jaar terug te gaan. Ik ben ‘s middags in een shopje geweest met een knul met van die rasta haren. Die had een boekje gemaakt van dingen die hij gemaakt had: een echte kunstenaar was het. Hij verkocht dus zijn schilderijen daar en hij vertelde dat hij wel eens een schilderij verkocht voor 500 cedies. En dat is in Ghana dus een kapitaal. 's Avonds was er een reggae feest, en daar kwam ik die man ook weer tegen. Fuseini hield me scherp in de gaten en belde regelmatig om te vragen hoe het was. De reggae was voor hun natuurlijk een waar feest, maar voor ons klinkt dat toch een beetje houterig en hard en vals. Was dus niet zo'n echt succes. Die rasta man had ook gespeeld in het bandje, maar ik was te laat en had hem dus niet gezien. Hij heeft dus speciaal voor mij buiten op een tokkelinstrument staan spelen. Fuseini om de haverklap komen kijken wat ik buiten deed: hij vond het maar niks dat ik buiten op het strand was. He is watching you! zei die rasta man. Ja ja, dacht ik, dat vind ik wel goed ook!
Hij speelde een liedje en woeien wah WA ha Peeta, woehoe Peeta woeha. Ik hoorde dus wel steeds ergens in de tekst mijn naam. Lachen! Best romantisch ook!
De andere dag in het hotel hebben we zitten tellen hoeveel geld we nog hadden. Want hij had dingen betaald ik had dingen betaald. En dan ben je op een gegeven moment het overzicht kwijt. Maar we hadden nog genoeg over. Ik heb toen Fuseini gevraagd of we naar James Town zouden gaan. Dat is het oude gedeelte van Accra, staat allemaal in mijn reisboek. Daar staat ook nog een oude vuurtoren. En dat vond ik ook wel interessant. Wij hebben dus de taxichauffeur Master Ben die ons gisteren had rondgereden gebeld. Die is ons komen ophalen en heeft ons naar James Town gebracht. In James Town zijn we met een gids rondgeleid. Die vertelde dat er tientallen kinderen op het strand leefden: allemaal weesjes. Hij verzamelde die 's morgens en gaf ze dan wat te eten. En ik leer ze dan Engels op het strand, vertelde hij. Master Ben sprak de taal van die man dus, en die heeft geregeld dat we daar maar 5 cedies hoefde te betalen voor de rondleiding, alleen voor de witte. Is toch geweldig dat die taxichauffeur voor ons ging afdingen op de prijs.
Het was een echte sloppenwijk daar: kerk naast moskee, bouwvallen, je moet het gezien hebben om het te geloven. Master Ben maakte dus weer foto's. En die vissers maken daar boten van grote boomstammen en die hollen ze helemaal met de hand uit. Het was echt indrukwekkend. Het leek wel een scene uit een film. De goeie man heeft natuurlijk geprobeerd mij op de foto te krijgen: er zijn dus meer foto's van mij genomen dan van wat daar te zien was. Maar ja, ik heb in ieder geval wat foto's! Heel indrukwekkend! Heel blij dat ik daar nog naar toe ben geweest: oud Accra!
We zijn ook nog even naar de light house geweest; Fuseini had geen idee waar dat voor was. Ook dit ding was gebouwd op de eeuwigheid.
We zijn teruggegaan naar Accra. Met Master Ben hebben we een goedkoop hotelletje voor Fuseini geregeld: hij blijft nog een paar dagen in Accra. Het was volgens zijn eigen zeggen de eerste keer dat hij alleen was. Hij wist niet wat hem overkwam. Niet omgeven door familie en zo. Ik ben in Accra in een supermarkt geweest: een overdekte supermarkt: het was of ik in Nederland was. Een echte supermarkt met alle merkwinkels zoals in Nederland. Maar alles vier keer zo duur! Vier tot zes keer zo duur, roept Peet uit! Master Ben, de taxichauffeur was nu onze vaste begeleider, maar ik moest hem natuurlijk wel weer betalen voor zijn diensten. Master Ben bracht ons ook naar het vliegveld: hij hielp me met inchecken. En toen ineens tot mijn grote schrik was ik door de douane!!! en ik mocht niet meer terug!! En Fuseini mocht er niet door: hij moest achter het poortje blijven staan. Ik had nog geen afscheid van hem genomen, zegt Peet met schrik in haar stem. Gelukkig was die Master Ben er bij: als chauffeur mocht hij wel in en uitlopen en hij heeft daar geregeld dat ik na het inchecken toch nog even terug mocht om afscheid van Fuseini te nemen. Pfffft, zucht Peet! Dat was me toch akelig! Maar gelukkig mocht ik nog naar buiten. Janken natuurlijk! Dat was weer heel erg. Toen ben ik naar binnen gegaan en had Fuseini beloofd hem te bellen als ik was aangekomen. Bij de douane had ik natuurlijk weer aanstekers in mijn tas wat niet mocht: weer alles door gespit, tassen leegmaken alles nakijken. Fouilleren Hè hè eindelijk zat ik in het vliegtuig: Fusieni belde me nog of ik goed in het vliegtuig zat.
Zeven uur 's morgens landde ik op Schiphol. En dat vliegen (acht uur) was heel lang. Bij de douane hier weer alles uit mijn tas gehaald: drugshonden er bij. Maar ik kon toch uiteindelijk doorlopen. Toen ging de deur open en toen stond jij daar........!!! En het was koud....
Ik was toch wel blij weer thuis te zijn, zegt Peetje opgelucht. Gelijk even de kinderen gebeld en weer in Nederland. En Rampje(hond van 14) leeft nog steeds gelukkig.
Heb je nog iets in je bucket zitten, vraag ik met aarzeling: Nee nu even niet zegt Peet resoluut.
Ik leef nu even in twee werelden: blij dat ik weer hier ben en ook het gevoel dat ik ze daar in de steek heb gelaten, ik mis ze. Ik kan het nog niet loslaten, het heeft tijd nodig. Ik ga wel door met sparen voor ze, ik weet nu precies wat ze daar nodig hebben en dat stuur ik dan op.
Om 11 uur Fuseini gebeld, dat ik weer thuis was.
Hij was blij me te horen: Bye, bye, Petttrra, bye, bye.
Als je wilt kun je nog steeds helpen hen te helpen.
P.J.M. van der Heijden
Rek nr.: NL58 RABO 0178 9408 28
Onder vermelding van: GHANA en je mailadres
Petra heeft 3 volwassen kinderen 3 honden en 1 Frank, en werkt op Kinderdagverblijf “Klein Duimpje” ergens in Limburg.
Soms overkomen haar dingen waar ze niet direct een oplossing voor heeft.
Haar wekelijkse column kunt u vanaf nu lezen.
Met Petra praten over een soortgelijk onderwerp?
Dat kan! Mail naar peetpiet@hotmail.com
Wegens privacy overwegingen zijn de namen in deze column gefingeerd, ook die van Petra.
Peetje was in Afrika, Peetje is weer in Nederland.
-
26 Juni 2014 - 14:28
Anita Reijs:
Wat een bijzondere indrukwekkende verhalen Petra. Mooi beschreven Frank. Ik heb er van genoten. xx -
26 Juni 2014 - 15:36
Anneke:
DANK, DANK, DANK!!!!! wat een heerlijke verhalen , ik heb er zo van genoten. Mooi geschreven door Frank!! En Peetje, ik zag het voor me hoe of je daar bezig was.
Ook het afscheid was emotioneel, ....je zult dit gevoel nog lang bij je houden.
Nu fijn genieten van het thuis zijn , van Frank en in het weekend van de kinderen.
liefs
Anneke
Reageer op dit reisverslag
Je kunt nu ook Smileys gebruiken. Via de toolbar, toetsenbord of door eerst : te typen en dan een woord bijvoorbeeld :smiley